Produkcja i mastering utworu muzycznego – MONITORY ODSŁUCHOWE (cz.9)

Najczęściej wykorzystywanym odsłuchem w niewielkich studiach są monitory bliskiego pola. Z przyczyn czysto ekonomicznych, bądź też z powodu małych gabarytów reżyserki, nie pozwalających na zainstalowanie dużych zestawów głośnikowych, są one zazwyczaj jedynym źródłem wiedzy o brzmieniu materiału muzycznego. Warto zastanowić się w jaki sposób zamontować odsłuch, by wydobyć z niego optymalny dźwięk, gdyż od tego zależy ostateczne brzmienie utworu. Dlatego też warto zaznajomić się z kilkoma regułami, dzięki którym ustawiony odsłuch będzie brzmiał optymalnie.

Podstawowa zasada mówi, iż należy ustawić kolumny tak, aby kąt między nimi wynosił ok. 60°, a odległość między nimi a realizatorem powinna zawierać się w przedziale 0,7 – 2 metry (rys. 8) przy czym im dalej słuchacz znajdzie się od punktu przecięcia się osi głośników, tym mniej wiarygodne będzie uzyskiwane brzmienie.

Warto również zastanowić się, czy zestaw umieścić bezpośrednio na stole mikserskim, na specjalnej podstawce, czy też powiesić na ścianie. Z punktu widzenia wprowadzanych zniekształceń przez stół mikserski (różnego rodzaju zafalowania i drgania) najlepszym rozwiązaniem jest podwieszenie kolumn. W takim przypadku należy jednak pamiętać o odpowiednim ich nachyleniu – wprost na słuchacza – oraz na umiejętnym kontrolowaniu energii niskich tonów, gdyż w niektórych przypadkach może ona wzrosnąć nawet o 18 dB (gdy podwieszony zestaw znajduje się w narożniku łączącym dwie ściany z sufitem). Dlatego dobrze jest podwieszać zestawy głośnikowe w pewnej odległości od ścian.

Rys. 9. Wpływ wzmocnienia dźwięku w stosunku do ilości ścian przy jakich ono się znajduje [11]

Rysunek 9 wykazuje wpływ wzmocnienia ciśnienia dźwięku w zależności od ilości ścian, przy których znajduje się źródło dźwięku (czarna kropka) oraz wskazuje obrazy pozorne (odbicia fali dźwiękowej) (biała kropka). W przypadku, gdy głośnik umieszczony jest w wolnej przestrzeni (Pr), ciśnienie dźwięku nie ulega wzmocnieniu. Gdy źródło dźwięku umieszczone jest w sąsiedztwie jednej ściany (2Pr), ciśnienie dźwięku może ulec zwiększeniu nawet o 6 dB; w sąsiedztwie dwóch ścian (4Pr) – o 12 dB a w otoczeniu trzech ścian (8Pr) – nawet o 18 dB. Wzmocnienie to zależne jest od odległości, w jakiej umieszczony jest głośnik względem ścian oraz ich właściwościom akustycznym i w największym stopniu odnosi się najniższych częstotliwości dźwięku [11].

Najczęściej stosowanym rozwiązaniem wykorzystywanym w instalacji monitorów bliskiego pola są specjalne nadstawki, które stosunkowo łatwo wykonać i dobrze spełniają swoją rolę. Można również kupić gotowe rozwiązania, np. firmy Gingko Audi (rys 10). Ich zadaniem jest odseparowanie monitorów odsłuchowych od wpływu drgań pochodzących ze stołu mikserskiego czy komputera. Coraz większą popularnością cieszą się też specjalne kosze na kolumny, podobne do tych, w których umieszcza się mikrofony.

Rys. 10. Gingko Audio Cloud 11 Vibration Control Platform [22]

Kolejnym zagadnieniem, które należy wziąć pod uwagę, jest symetria otoczenia zestawów głośnikowych. Jeśli jedna strona stanowiska znajduje się blisko ściany, a druga jest od ściany znacznie oddalona, bądź też jeśli stojak z aparaturą znajduje się po jednej stronie stołu mikserskiego, to może nastąpić znaczne zakłócenie obrazu stereofonicznego (nawet przy zachowaniu symetrii położenia monitorów w stosunku do realizatora). Konieczne jest więc takie usytuowanie odsłuchu bliskiego pola (wraz ze stołem mikserskim), żeby odległości do najbliższych ścian były po obu stronach jednakowe i wynosiły ok. 2 metrów od ścian bocznych i minimum 50 cm od ściany tylnej.

Na koniec warto jeszcze wspomnieć, że monitory bliskiego i średniego pola to tylko połowiczne rozwiązanie i tam, gdzie to możliwe, warto stosować również duże zestawy odsłuchowe, które zapewniają dobrą słyszalność i prawidłowe przenoszenie najniższych częstotliwości pasma akustycznego.

11. Jerry Whitaker, Blair Benson, „Standard Handbook of Audio and Radio Engineering
Second Edition”, McGraw-Hill Professional, 2001.
22. http://www.gingkoaudio.com/, 09.VIII.2006

Jeśli podoba Ci się to co robię i chcesz mnie wspomóc dowolną kwotą, którą przeznaczę na utrzymanie serwera – kliknij guzik i używając PayPal’a przekaż mi darowiznę w dowolnej wysokości 🙂

Produkcja i mastering utworu muzycznego by Marcin Lisiecki jest licencjonowany pod Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe License.