Produkcja i mastering utworu muzycznego – PODSTAWOWE PARAMETRY MIKROFONÓW (cz.11)

Każdy z mikrofonów odznacza się czułością, określającą wielkość wytwarzanego przez niego napięcia przy określonym poziomie natężenia dźwięku. Napięcia wytwarzane przez mikrofon są niewielkie i dlatego zachodzi potrzeba używania specjalnych przedwzmacniaczy które są w stanie wzmocnić sygnał nawet o sześćdziesiąt decybeli. Można je spotkać bezpośrednio w mikserze lub w postaci osobnych elementów – mogą zawierać w sobie dodatkowo bezpośrednie wyjście cyfrowe w standardzie SPDIF, jak przedstawiony na rysunku 12, mikrofon firmy RØDE, używany w studiu PJWSTK.

Rys.12. Mikrofon pojemnościowy RØDE NT1000 [24]

Kolejnym ważnym elementem opisującym mikrofon jest jego charakterystyka kierunkowa. Jest to zdolność do zbierania wszystkich lub części dźwięków z przestrzeni go otaczającej.[2] Wyróżniamy kilka typów charakterystyk:

Charakterystyki kierunkowe mikrofonów [25]

Mikrofony o charakterystyce kierunkowej dookólnej są zawsze stosowane jako podstawa mikrofonów. Charakterystyka kierunkowa tego typu mikrofonu została przedstawiona na rysunku 13. Mimo, że ich wyrównana charakterystyka częstotliwościowa jest w zupełności wystarczająca do realizacji rejestracji, to fakt dookólnego zbierania dźwięku czyni go zupełnie nieprzydatnym przy nagrywaniu instrumentów złożonych, np. perkusji, gdzie nagrywanie odbywa się przy użyciu minimum kilku mikrofonów rozstawionych blisko siebie. W takim przypadku zachodzi niebezpieczeństwo zbierania dźwięku z na przykład werbla przez mikrofon przystawiony do innego bębna. Dlatego też zachodzi potrzeba stosowania mikrofonów o ograniczonej czułości z tyłu, boku lub obu tych stron naraz. Klasycznym przykładem takiego typu jest, przedstawiony na rys. 15, mikrofon o charakterystyce kierunkowej karioidalnej (zwanej też nerkową) nazywanej tak ze względu na kształt przypominający kardioidę. Mikrofon taki zbiera cały dźwięk z przodu a ten dochodzący z tyłu tłumi. Czasem zachodzi potrzeba zwężenia pola zbierania fal akustycznych z przodu – wtedy stosuje się mikrofony o charakterystyce superkarioidalnej lub wręcz hyperkarioidalnej (rys. 16 i 17). Ostatnią ważną cechą mikrofonu jest jego charakterystyka częstotliwościowa. Wykonanie przetwornika zdolnego przenieść szerokie spektrum częstotliwości przy tym nie wprowadzając zniekształceń nie jest proste i tanie. Opracowane zostały stosowne konstrukcje, jednakże używane są one praktycznie tylko podczas dokładnych pomiarów akustycznych oraz przy rejestracji muzyki klasycznej, gdzie istotny jest każdy detal w brzmieniu, nie wspominając już o konieczności oddania odpowiedniej akustyki pomieszczenia. Dodatkowo, membrany tych mikrofonów są bardzo delikatne i używanie ich do rejestracji np. bębna (gdzie ciśnienie akustyczne sięga nawet poziomu 120 dB) może spowodować szybkie i nieodwracalne uszkodzenie przetwornika. Dlatego też warto się wcześniej zastanowić nad tym, jaką charakterystykę powinien mieć mikrofon, którym planowane jest nagranie dźwięku. W przypadku bębna warto użyć mikrofonu dynamicznego z podciętym dołem, tj. silnie ograniczoną czułością na niskie częstotliwości, gdyż dźwięki poniżej 50 Hz są praktycznie bezużyteczne a nawet mogą spowodować uszkodzenie zestawów głośnikowych. Natomiast w przypadku wokalu dobrze sprawdzają się mikrofony pojemnościowe o lekko podciętym dole i w miarę równej charakterystyce w okolicach 1-5 kHz. Rysunek 19 ilustruje charakterystykę częstotliwościową mikrofonu pojemnościowego NT-1000. Charakteryzuje się on w miarę wyrównanym przenoszeniem w zakresie 200 Hz – 2 kHz i podbiciem w górze pasma, sięgającym maksymalnie 3 dB.

Rys. 19. Charakterystyka częstotliwościowa RØDE NT-1000 [24]

 2. Ben Milstead, “Home Recording POWER!”, Muska & Lipman Publishing, 2001.
24. http://www.rode.com.au/?pagename=Products&product=NT1000, 09.VIII.2006.
25. http://www.livesystems.co.uk/mic-selection.html, "Live Systems Ltd - Microphone
    Selection and Usage", 09.VIII.2006

Produkcja i mastering utworu muzycznego by Marcin Lisiecki jest licencjonowany pod Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe License.