Produkcja i mastering utworu muzycznego – STEREOFONICZNE TECHNIKI MIKROFONOWE (cz.12)

Niekiedy zachodzi potrzeba dokonania rejestracji nagrania w trybie stereo. Szczególnie przydatne jest to podczas zgrywania chórków lub gdy zachodzi potrzeba oddania przestrzeni, w którym gra dany instrument (kierunków usytuowania źródeł dźwięku). Ponieważ wrażenie przestrzenności u słuchacza powstaje dzięki różnicom głośności między wrażeniem z lewego i prawego ucha, różnicom czasu (fazy) dotarcia fal dźwiękowych oraz różnicom odpowiedzi impulsowej, należy posłużyć się przynajmniej dwoma mikrofonami ustawionymi w odpowiedni sposób [45]. Tworzą one wtedy tak zwaną parę mikrofonową. Wyróżnia się trzy podstawowe sposoby konfigurowania takiej pary:

• XY (natężeniowa)
• AB (fazowo-natężeniowa)
• MS-Stereo (mid-side)

Pierwsza metoda, przedstawiona na rysunku 20, polega na umieszczeniu mikrofonów o charakterystyce nerkowej lub supernerkowej w bliskiej odległości od siebie (np. jeden na drugim). Dodatkowo powinny być one rozchylone na boki pod kątem wynoszącym maksymalnie 135o. Ustawienie takie eliminuje praktycznie przesunięcia fazowe a informacja o kierunku źródła dźwięku jest przekazywana wyłącznie pod postacią różnicy natężeń pomiędzy kanałami. W ten sposób uzyskuje się dość kompatybilne nagranie choć mniej przestrzenne niż ma to miejsce w drugiej metodzie.

Rys. 20. Stereofoniczna metoda XY [46]
Metoda AB polega na uchwyceniu, prócz różnic w natężeniu, różnic w fazach dobiegających dźwięków. Uzyskuje się to poprzez umieszczenie dwóch mikrofonów o charakterystyce karioidalnej lub wszechkierunkowej, skierowanych równolegle (czasem w niewielkim rozchyleniu) w bliskiej odległości od siebie (około 15 – 30 cm).. Ze względu na fakt, iż ludzkie ucho w podobny sposób rejestruje otoczenie, metoda ta cechuje się największą wiernością rejestrowanego materiału. Dużą trudność stanowi odpowiedni dobór odległości między oboma rejestratorami. Niewłaściwie ich ustawienie powoduje zbyt duże różnice fazowe, które przy odbiorze monofonicznym (np. radio) mogą doprowadzić nawet do całkowitego zaniku niektórych elementów nagrania.Rys. 21 Stereofoniczna metoda AB [46]
Ustawienie MS-Stereo wykorzystuje jeden mikrofon (mid-component, M) skierowany w stronę środka rejestrowanej sceny dźwiękowej, oraz drugi mikrofon boczny, dwukierunkowy (side-component, S), rejestrujący dźwięki po bokach sceny dźwiękowej. Mikrofon M może mieć charakterystykę wszechkierunkową, karioidalną, bądź dwukierunkową a całość bywa zamknięta w jednej obudowie, jak to zostało przedstawione na rys. 22. Ustawienie MS można konwertować do ustawienia XY poprzez sumowanie i różnicowanie sygnałów, tj. (M + S) i (M – S).Rys 22. Stereofoniczna metoda MS-Stereo [46]

Istnieją również bardziej wyrafinowane metody zgrywania materiału audio. W dobie kina domowego, producentom filmów zależy nie tylko na wiernym oddaniu przestrzeni, w której rozgrywa się akcja, ale na umieszczeniu widza w jej środku W tym przypadku mikrofony rozstawia się w różnych miejscach oddalonych od siebie oraz stosuje się zarówno metodę monofoniczną, XY, AB i MS-Stereo a wynik miksuję się w później w studio, w procesie zwanym post-produkcją.

45. Josephson Engineering Microphones (2005), "Microphone Technique",
    http://www.josephson.com/mictech.html
46. A shure educational publication: Microphone techniques for studio recording, 2004,
    http://www.shure.com/ProAudio/TechLibrary/EducationalArticles/ssLINK/us_pro_mi
    csmusicstudio_ea, 16.XII.2006

Produkcja i mastering utworu muzycznego by Marcin Lisiecki jest licencjonowany pod Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe License.