Produkcja i mastering utworu muzycznego – ZNIEKSZTAŁCENIA (cz.6)

Zniekształcenia i zakłócenia dźwięku mogą powstać na każdym etapie pracy przy realizacji nagrania, począwszy od zamiany dźwięku na sygnał foniczny poprzez jego transmisję a kończąc na odtwarzaniu (czyli zamianie z powrotem sygnału fonicznego na falę dźwiękową). Sygnałem fonicznym nazywa się przebieg elektryczny odpowiadający sygnałowi akustycznemu występującym pod postacią przebiegu analogowego lub cyfrowego [9]. Wszystkie zniekształcenia i zakłócenia dźwięku dzieli się na dwie kategorie:

• liniowe
• nieliniowe

Zniekształcenia nieliniowe to takie zniekształcenia, które powstają w przypadku gdy sinusoidalny sygnał wejściowy występuje na wyjściu urządzenia jako odkształcony, czyli odbiegający od kształtu sinusoidalnego [9]. Miarą tych zniekształceń jest wskaźnik ich zawartości w całym sygnale, określanym skrótem THD (ang. Total Harmonic Distortion). Jest to współczynnik zawartości harmonicznych, wyrażony jest najczęściej w procentach. Ponieważ sygnał wejściowy nie posiada składowych harmonicznych, zatem im mniejszy współczynnik THD, tym lepiej. Najnowocześniejsze technologie pozwalają na utrzymanie tego wskaźnika poniżej wartości 0,01%.

Zniekształcenia liniowe to zniekształcenia wywołane niejednakowym wzmacnianiem (zniekształcenia tłumieniowe lub częstotliwościowe) i opóźnianiem (zniekształcenia opóźnieniowe lub fazowe) sygnałów o różnych częstotliwościach przenoszonych przez układ [9]. Jest to wynik działania niedoskonałych urządzeń reprodukujących materiał muzyczny. Na przykład słuchawka telefoniczna – z założenia konstrukcji głośniczka w niej zawartego, tłumi ona pasmo akustyczne od dołu i góry zostawiając jedynie wartości ze środka pasma. Najlepszy głośnik to taki, którego charakterystyka częstotliwościowa jest idealnie płaska (nie tłumi ani nie wzmacnia żadnych częstotliwości składowych). Jednakże konstrukcja taka jest bardzo trudna do uzyskania przez co koszty jej wytworzenia są niewymiernie większe niż w konstrukcjach o nieco gorszych parametrach a zbliżonym brzmieniu odczuwanym przez przeciętnego słuchacza.

Innym typem zniekształceń liniowych są zniekształcenia fazowe, powodowane różnicami czasu przejścia Δt poszczególnych składowych przez urządzenia toru fonicznego. Dzieje się tak, ponieważ składowe większych częstotliwości są opóźnione na ogół bardziej niż składowe małych częstotliwości.

9. Bolesław Urbański, „Elektroakustyka w pytaniach i odpowiedziach”,WNT Warszawa, 1993.

Produkcja i mastering utworu muzycznego by Marcin Lisiecki jest licencjonowany pod Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe License.